Data in overvloed, maar wat doen we ermee?

Met de overvloed aan data die beschikbaar is binnen de techniek en ruimtelijke omgeving, bijvoorbeeld via meetapparatuur, sensoren en analysesoftware, valt het soms voor de huidige ontwerper niet mee om door de bomen het bos nog te blijven zien. Er is zo veel informatie beschikbaar uit zo veel bronnen dat het belangrijk is om goed na te denken over wat nu precies het doel is van het bijeenbrengen van data en hoe dat op een overzichtelijke manier kan. Collega’s Jeroen van de Wiel, Danny Wouters en Viktor de Haan delen in een interview met BIGnieuws hun ideeën hierover.

data services
data transformatie
digitalisering
geodesie

23 juli 2020
8 minuten leestijd

Hoe gebruik je het potentieel van de data in huis?

Er zijn tegenwoordig data in overvloed”, stelt Van de Wiel. “De vraag is alleen hoe die het beste kunnen worden gebruikt binnen een organisatie. Daarbij is allereerst de kwaliteitsvraag belangrijk. Zijn de data geschikt om de kwaliteit van de afgeleverde producten te controleren, zijn ze geschikt voor een voorbereidende analyse of is het misschien mogelijk om er een goede 3D visualisatie mee op te zetten? Anderzijds moet de functie duidelijk zijn: de data kunnen misschien wel geschikt zijn voor de ene toepassing of de andere, maar is die toepassing wel nodig binnen een organisatie of zijn er juist andere toepassingen die veel nuttiger zouden zijn? Het zijn die vragen waar we de laatste jaren veel over na hebben gedacht binnen The People Group en waar we ook steeds vaker vragen over krijgen en advies over geven.”

Aansluitend op de opmerkingen van zijn collega geeft De Haan een voorbeeld van een databestand waar vaak meer mee kan worden gedaan: de puntenwolk. “Tegenwoordig heeft bijna elk bedrijf, werkzaam binnen de ruimtelijke omgeving, wel pointclouds op de server staan. Op zich prima, maar het is alleen jammer dat de ingewonnen data, toch vaak goed voor honderden TB’s, niet meer gebruikt worden dan voor het eenmalige doel. Dat is jammer, want je kunt er nog veel meer mee doen. Het is alleen wel belangrijk om daar eens goed over na te denken, want veel organisaties weten niet goed hoe ze het potentieel van de data die ze in huis hebben, kunnen gebruiken. We helpen ze daar graag mee.”

Relatie data en werkelijkheid

De Haan, Wouters en Van de Wiel zien zich voor de taak gesteld om in het algemeen bewustwording te creëren over wat er allemaal mogelijk is met data. Daarnaast werken ze ook specifieke oplossingen uit die data ontginnen. De Haan noemt Organize Infra als voorbeeld. “Een online projectmanagementportaal om ruimtelijke ontwikkeltrajecten vooraf en tijdens de uitvoering te beheren en te begeleiden. Het bevat realtime statusoverzichten, datavisualisaties, functies voor gegevensuitwisseling en verzamelt data centraal op één plaats. Het is met name een oplossing die ervoor zorgt dat de partij die de data inwint tijdens een project een beetje het gevoel houdt wat nu precies de relatie is tussen deze data en de werkelijkheid.”

Wouters vult aan: “Door de meetdata in het portaal te visualiseren, wordt het allemaal wat minder abstract en dat is al een belangrijke winst. Daarnaast is een belangrijke functie van Organize Infra dat daarmee de verschillende databronnen aan elkaar te knopen zijn en vooral ook geschikt kunnen worden gemaakt voor het eigen werkproces. Dat laatste is erg belangrijk omdat het optimale werkproces niet alleen per project kan verschillen, maar ook per fase waarin een project zich bevindt. Wie binnen én buiten aan het werk wil met data, wil de relevante gegevens snel en duidelijk voor zich zien en niet bijvoorbeeld in een viewer eerst handmatig 40 van de 45 lagen uit hoeven zetten, waarbij hij zelf moet bedenken welke laag wel en welke niet relevant is. Natuurlijk kan het allemaal wel handmatig, maar wie het werkproces van tevoren goed doordenkt en de juiste tools gebruikt, kan zichzelf een hoop tijd en irritatie besparen."

Crosscheck

Naast het overzicht en gebruik van data is validatie ook een belangrijk punt, zo merkt Van de Wiel op. “Sommige gegevens zijn zo essentieel bij de opzet van een project dat er absoluut geen fout in mag zitten. Belangrijk bij validatie is dan ook dat er een crosscheck plaatsvindt tussen verschillende bronnen, want zelfs goed gecontroleerde basisregistraties kunnen nog steeds fouten en afwijkingen bevatten. Een waterdichte validatieprocedure is daarom onmisbaar en wij hebben dan ook tools ontwikkeld om validatie uit te voeren op basis van het programma van eisen. Door afwijkingen visueel weer te geven, is het voor de gebruiker snel duidelijk wat er aan de hand is en kan hij direct actie ondernemen.” Wouters beaamt de noodzaak van validatie en vertelt dat The People Group zelf landmeters in dienst heeft voor de controle van data. “We komen met enige regelmaat zaken tegen die niet goed geregistreerd staan in de landelijke voorzieningen en voor ons is het inzetten van de landmeters die een controle uitvoeren de moeite en kosten waard. Alleen met een honderd procent correct en actueel databestand is het immers mogelijk om de kwaliteit van het eindontwerp te garanderen.”

Data geen bottleneck

Alhoewel een basisbestand als de BGT in de ogen van Wouters, De Haan en Van de Wiel qua betrouwbaarheid nog wel wat verbetering behoeft, zijn ze van mening dat Nederland de zaken goed op orde heeft op het gebied van algemeen landsdekkende toegankelijke data. De Haan: “Wanneer we het vergelijken met onze buurlanden denk ik dat we zeker voorlopen. Zo wordt er nu bijvoorbeeld al goed werk gedaan voor AHN4 en dat zal straks een hele mooie basis zijn voor het uitvoeren van projecten.

De beschikbare data vormen volgens mij ook niet zozeer de bottleneck in Nederland, die zit veel meer in het feit dat allerlei partijen nog niet bekend zijn met de mogelijkheden. Veel organisaties werken bijvoorbeeld nog steeds CAD-gebaseerd en zijn niet voldoende op de hoogte van wat het gebruik van GIS-data ze zou kunnen opleveren. Dat is misschien ook wel lastig, juist omdat er zo veel databestanden beschikbaar zijn en het daarmee lastig is om het overzicht te houden. Ik denk dan ook dat het beter is om als organisatie niet zozeer naar de data te kijken, maar juist een doel te formuleren en dan de datasets en tools erbij te zoeken die helpen dat doel te bereiken.”

Kennis aan elkaar knopen

Het te formuleren doel waar De Haan het over heeft, kan sterk verschillen van bedrijf tot bedrijf en is daarmee bijna altijd maatwerk, zo stelt Van de Wiel. “We zien dit heel duidelijk terug in onze eigen werkzaamheden voor onze klanten: we hebben kennis over veel verschillende pakketten in huis en knopen die systemen eigenlijk telkens weer op een andere manier aan elkaar. Het mooie daarbij is dat er ondanks die specifieke opzet vervolgens vaak wel weer een heel generiek einddoel wordt bereikt, namelijk het verbeteren van het bedrijfsproces.”

Lees dit artikel, geschreven door Lambert-Jan Koops, ook op BIGnieuws.

Terug naar overzicht